W 1248 roku, jak głosi legenda, Hameln – dolnosaksońskie miasto w Niemczech – nawiedziła plaga szczurów. Mieszkańcy, nie mogąc sobie z nią poradzić, wynajęli szczurołapa. Jego zadaniem było pozbycie się szkodników. Mężczyzna ten, za pomocą fletu, wywabił gryzonie, topiąc je później w Wezerze. Po wykonanej pracy, szczurołap wrócił po zapłatę, jednakże odmówiono mu jej. Chcąc się zemścić, Flecista powrócił i, ponownie grając na instrumencie, wyprowadził poza bramy miasta sto trzydzieści dzieci. Niezwłocznie wszczęto poszukiwania, jednak nie udało się odnaleźć żadnego z zaginionych. Mawiają, że został jedynie kulawy chłopiec ponieważ nie nadążył on za grupą. Inne wersje donoszą, że do miasta powróciła dwójka dzieci – jedno z nich było niewidome, drugie głuche. Do dziś niewiadomo, co stało się z dziećmi, które nie wróciły…
Pewnego dnia Gabor Horthy, węgierski orientalista, natrafia na enigmatyczne prace Augusta Erdmanna – XIX-wiecznego teologa. Profesor, tuż przed śmiercią, badał sprawę szczurołapa z Hameln. Chcąc zgłębić tę legendę, Horthy odkrywa, że flecista dość często pojawia się na kartach historii i towarzyszą mu zagadkowe fakty i plagi szczurów. Bohater zaczyna poszukiwać odpowiedzi na pytania, które od zarania dziejów spędzają ludziom sen z powiek. Nie wie jednak, że jego badaniami zainteresuje się pewna organizacja. Ze szczurołapem bowiem wiążą się potężne i mroczne siły, i lepiej nie wchodzić im w drogę…
– Wierzę, że są gry, w których się przegrywa przez samo to, że się do nich przystąpiło.
Zdawać by się mogło, że fabuła powieści niczym szczególnym się nie wyróżnia, jest nieskomplikowana i dość prosta. Z czasem jednak, czytelnik odkrywa coraz to nowsze fakty, owiane niesamowitą, mistyczną aurą, potrafiące przerazić. Aleksander R. Michalak w doskonale wyważony sposób wkomponował w opowieść wszystkie istotne informacje, które w żadnym wypadku nie są dla odbiorcy nużące. Historyczne elementy płynnie przenikają fakty i legendę. Autor interpretuje ją we właściwy dla siebie sposób, puszcza co prawda wodzę fantazji, ale robi to ze wszech miar przekonująco i autentycznie, przez co zaszczepia w odbiorcy zalążek niepewności i niepokoju, pytając przy tym, czy tytułowy szczurołap to jedynie legenda?
Protagonista, swoją kreacją, może przypominać postacie, z którymi czytelnik miał już do czynienia – czy to na ekranie kin, czy w innych, podobnych gatunkowo, powieściach. Główny bohater to osobowość zaradcza, wyróżnia się niesamowitą, wręcz chorobliwą fascynacją. Z uporem maniaka podąża on śladami legendy, chcąc odkryć tajemnicę skrywaną od wieków. Mankamentem tej postaci staje się to, że autor nieraz zbyt nachalnie podkreśla, iż Horthy jest kobieciarzem. I nie byłoby w tym nic złego, gdyby nie fakt, że Gabor z łatwością zaciąga do łóżka niemal każdą kobietę – nawet tę, którą dopiero co poznał. Psuje to jego obraz i rzuca ambiwalentny cień na kreowane przez autora kobiety.
Styl powieści jest plastyczny i klarowny. Buduje żwawą linię narracyjną, a ta, niepozbawiona zwrotów akcji, nurtuje. Aleksander R. Michalak zadbał o każdy językowy detal i odpowiednie nazewnictwo, nie przekraczając tym samym granicy poprawności. Odpowiedni dobór słów potrafi wzbudzić niepokój; nadać powieści osobliwego klimatu i sprawić, że nawet zauważalna doza schematyczności nie przeszkodzi w odbiorze utworu.
„Denar dla szczurołapa” to nie tylko fascynująca podróż w przeszłość, ale i zgłębienie kilku ciekawostek dotyczących bliskiego wschodu, o którym autor wypowiada się z niezwykłym zamiłowaniem. Powieść Aleksandra R. Michalaka jest gatunkową hybrydą – nie brak w niej historii, nuty sensacji i szczypty fantazji, te zaś skrupulatnie połączone rozplanowaną nicią, stają się receptą na książkę satysfakcjonującą.
